Rekomandime dhe politika ( Pjesa e dytë)
Konteksti
Institucionet demokratike në mbarë botën po përballen me një kërcënim të paprecedentë nga operacionet e influencës malinje që minojnë besimin e publikut, shtrembërojnë diskursin politik dhe çorientojnë qytetarët. Këto operacione, shpesh të nxitura nga aktorë shtetërorë dhe joshtetërorë, janë krijuar për të gërryer besimin në proceset demokratike, për të mbjellë ndarje dhe për të promovuar ideologjitë ekstremiste. Fushatat propagandistike, veçanërisht ato të lidhura me taktikat e luftës hibride të Rusisë dhe pushtimin e saj në shkallë të plotë të Ukrainës, janë bërë qendrore për këtë strategji, duke vërshuar kanalet mediatike me dezinformata, përmbajtje përçarëse dhe narrativa ekstreme.
Si pasojë, qytetarët tërhiqen gjithnjë e më shumë nga populizmi i ekstremit të djathtë, zgjidhjet e shpejta dhe ideologjitë që premtojnë thjeshtësi në një botë komplekse. Ky mjedis konfuzioni dhe manipulimi zvogëlon besimin në normat dhe institucionet e vendosura demokratike, duke i lënë shoqëritë të prekshme ndaj destabilizimit të mëtejshëm.
Për të rifituar besimin e publikut, është thelbësore të çmontohen këto taktika mashtruese dhe të punohet drejt rindërtimit të integritetit të proceseve demokratike, duke siguruar që ato t’u shërbejnë nevojave të të gjithë qytetarëve, jo vetëm elitave politike apo interesave autoritare.
Rindërtimi i besimit në institucionet, proceset dhe sundimin e ligjit është thelbësor. Nevojitet urgjentisht një veprim i menjëhershëm, i kombinuar me një proces rivitalizimi afatgjatë.
Nisma Mbrojtja e Demokracisë rekomandon që –për të lulëzuar demokracia, ajo duhet të përqafohet, mbështetet dhe mbrohet në mënyrë aktive – jo vetëm nga aktorët zyrtarë, por edhe nga publiku më i gjerë.
Procesi i rikthimit të besimit në institucionet demokratike kërkon bashkëpunim të ngushtë ndërmjet organizatave ndërkombëtare, donatorëve, organizatave të shoqërisë civile (OSHC), mediave të pavarura, akademisë dhe bizneseve përgjegjëse.
Të gjithë aktorët duhet të punojnë së bashku për të përforcuar vlerat kryesore demokratike, duke përfshirë respektin reciprok, përfshirjen dhe përgjegjësinë për të mbrojtur grupet e cenueshme. Për të nxitur një kulturë të fortë demokratike, shoqëria civile, intelektualët, drejtuesit e opinionit dhe bizneset me përgjegjësi shoqërore – të mbështetur nga komunitetet e donatorëve dhe qeveritë demokratike – duhet të angazhohen për zbatimin e nismave të dukshme, efektive dhe me ndikim.
Rekomandime
Tregoni për përfitimetnga demokracia, përmes nxitjes së dialogut – duke mbledhur grupe të ndryshme në të gjithë spektrin e moderuar politik, duke përfshirë komunitetet në të gjithë paletën shoqërore, duke përfshirë përfaqësues të komuniteteve të ndryshme etnike, fetare dhe kulturore, duke siguruar ekuilibër gjinor dhe përfaqësim të barabartë të komuniteteve të tjera të ndryshme. Këto aktivitete duhet të zbatohen në nivel lokal dhe kombëtar, si dhe përmes bashkëpunimit ndërkufitar në nivel rajonal; dhe në formate të përshtatshme prezantoni, promovoni dhe përmirësoni në nivele ndërkombëtare, duke përdorur linja eksperimentale për të punuar në problemet që janë të ndërthurura dhe tërthore.
Për shembull, formimi i grupeve për të punuar në çështjen e degradimit të mjedisit, për të zgjidhur vuajtjet ekonomike dhe integrimin në BE. Në masën që tashmë ekzistojnë organizata që janë të organizuara përgjatë vijave etnike (p.sh., organizatat e grave nga bashkësitë e ndryshme etnike), përpiqen të ofrojnë hapësirë dhe mbështetje për bashkëpunim.
Të pranohet se ndërtimi i lëvizjeve tërthore është punë delikate, veçanërisht në kontekstin e shtypjes historike dhe të vazhdueshme dhe pasojat e luftërave. Një lëvizje mjedisore, për shembull, mund të kalojë shpejt në retorikë për mbrojtjen e asaj që është “e jona” nga “të tjerët” historikisht të urryer dhe të frikësuar, duke riprodhuar kështu dominimin dhe urrejtjen historike. Prandaj, është thelbësore, kur bashkohen grupet, që të gjithë të angazhohen për të mbrojtur parimet e dialogut demokratik gjithëpërfshirës, duke kundërshtuar dezinformimin, narrativat e rreme dhe urrejtjeje, dhe radikalizmin dhe përjashtimin e ekstremit të djathtë.
Organizatat dhe nismat e shoqërisë civile duhet të zhvillojnë dhe zbatojnë mjete dhe metodologji efektive që angazhojnë qytetarët.
Një nga qasjet e mundshme, të propozuar nga Forumi i Ri Popullor Evropian dhe Nisma për Mbrojtjen e Demokracisë është prezantimi i “kuvendeve qytetare” ku njerëz me prejardhje të ndryshme mund të bashkohen për të artikuluar nevojat dhe qëllimet për çështjet që kanë më shumë rëndësi për ta, për shembull, përballja me degradimin e mjedisit; përmirësimi i shërbimeve sociale; përmirësimi i situatës ekonomike; integrimin në Bashkimin Evropian etj.
Të sigurohen hapësira të sigurta ku njerëzit me prejardhje të shumëfishta mund të komunikojnë, të mësojnë dhe të krijojnë lidhje që tejkalojnë shenjat e ngurtësuara të identitetit dhe komunitetit, duke zhvilluar një formë më qytetare të identitetit dhe komunitetit.
Të tejkalohen polarizimi dhe nacionalizmi duke i bashkuar njerëzit në nivel komunal, me ngjarje që i ndihmojnë njerëzit të gjejnë gjuhën e përbashkët dhe të adresojnë interesat e përbashkëta.
Të prezantohen metodologji që ofrojnë fleksibilitet përballë dinamikave politike, sociale dhe të sigurisë; dhe gjithëpërfshirje përgjatë të gjitha kritereve – politike, etnike, fetare, kulturore dhe të tjera – për të siguruar përfaqësim të barabartë.
Institucionet demokratike vendore dhe ndërkombëtare duhet të komunikojnë qartë me publikun dhe të ftojnë një rritje të përfshirjes së komunitetit.
Forcimi i ndërveprimit ndërmjet organizatave të shoqërisë civile, akademisë dhe medias; të kapërcejë akademizmin dhe të përfshihet në ndërveprim dhe bashkëpunim thelbësor me entitetet e komuniteteve lokale, duke krijuar njëkohësisht hapësira të sigurta për autenticitet krijues; bëjnë njohuritë të kuptueshme dhe afër audiencës më të gjerë. Një nga mënyrat për ta arritur këtë është krijimi i programeve gjithëpërfshirëse dhe të hapura të bashkëpunimit dhe shkëmbimit.
Krijuesit e opinionit dhe udhëheqësit e shoqërisë civile duhet të drejtojnë përpjekjet kombëtare dhe globale për të rifituar konceptin e “Demokracisë” dhe të bien dakord rreth përkufizimeve të qarta të vlerave demokratike.
Hapa, masa dhe veprime konkrete
- Demonstrimi i përfitimeve të demokracisë
- Nxitja e dialogut duke krijuar grupe të ndryshme në të gjithë spektrin e moderuar politik.
- Angazhimi i përfaqësuesve nga bashkësitë e ndryshme etnike, fetare dhe kulturore, duke siguruar ekuilibër gjinor dhe përfaqësim gjithëpërfshirës.
- Organizimi i diskutimeve në nivel lokal, kombëtar dhe rajonal dhe zgjerimi i tyre ndërkombëtarisht nëpërmjet bashkëpunimit ndërkufitar.
- Të përdoren qasje eksperimentale, të zgjidhjes së problemeve për të adresuar shqetësimet e përbashkëta, si mbrojtja e mjedisit, zhvillimi ekonomik dhe integrimi në Bashkimin Evropian.
- Lehtësimi i bashkëpunimit ndërmjet organizatave që janë të strukturuara tradicionalisht përgjatë vijave etnike ose kulturore (p.sh. lëvizjet e grave maqedonase dhe shqiptare) për të ndërtuar ura dhe platforma bashkëpunuese.
- Parandalimi i kthimit dhe polarizimit demokratik
- Njohja se ndërtimi i lëvizjeve gjithëpërfshirëse kërkon navigim të kujdesshëm të padrejtësive historike dhe të vazhdueshme.
- Të parandalohet që dialogu demokratik të kooptohet nga narrativa përçarëse (p.sh., çështjet mjedisore që kthehen në retorikë përjashtuese për mbrojtjen e tokës “tonë” nga “të tjerët”).
- Angazhimi për të luftuar dezinformimin, retorikën e urrejtjes dhe radikalizmin e ekstremit të djathtë përmes diskutimeve gjithëpërfshirëse dhe të bazuara në fakte.
- Angazhimi i qytetarëve në proceset demokratike
- Zhvillimi dhe zbatimi i mjeteve pjesëmarrëse, të tilla si kuvendet e qytetarëve, ku njerëz me prejardhje të ndryshme mund të diskutojnë mbi çështje të ngutshme të njohura përgjithësisht (p.sh., veprimi i klimës, rimëkëmbja ekonomike, integrimi në BE).
- Krijimi i hapësirave të sigurta për dialog ku individë dhe grupe nga komunitete të ndryshme mund të ndërveprojnë, të ndërtojnë besim dhe të formojnë identitete të reja me mendje qytetare.
- Organizimi i nismave lokale që i bashkojnë njerëzit në nivel komunal, duke nxitur gjuhën e përbashkët dhe interesat e përbashkëta përtej ndarjeve politike dhe nacionaliste.
- Forcimi i komunikimit institucional dhe përfshirja e komunitetit
- Institucionet demokratike, vendore dhe ndërkombëtare, duhet të komunikojnë qartë me publikun dhe të inkurajojnë në mënyrë aktive pjesëmarrjen qytetare.
- Rritja e ndërveprimit ndërmjet OSHC-ve, akademisë dhe medias për të siguruar që njohuritë e ekspertëve të jenë të aksesueshme dhe relevante për publikun e gjerë.
- Të kalohet përtej akademisë tradicionale dhe angazhoni komunitetet lokale në nisma për shkëmbimin e njohurive, duke krijuar programe të hapura dhe gjithëpërfshirëse për bashkëpunim dhe shkëmbim.
- Rikthimi dhe përcaktimi i vlerave demokratike
- Krijuesit e opinionit dhe organizatat e shoqërisë civile duhet të drejtojnë përpjekjet kombëtare dhe globale për të rifituar konceptin e demokracisë.
- Të vendosen përkufizime të qarta dhe të pranuara gjerësisht të vlerave demokratike për të kundërshtuar manipulimin e këtyre koncepteve nga aktorët autoritarë.
- Promovimi i programeve të edukimit qytetar që theksojnë parimet demokratike, të menduarit kritik dhe edukimin mediatik për t’i pajisur qytetarët me mjetet për të mbrojtur demokracinë.
Mbrojtja e Demokracisë, Rekomandime dhe Politika: Ndërtimi i Aleancave Ndërpolitike dhe Shoqërore
