Z. Erjon Curraj është Ekspert i Transformimit Dixhital / Themelues dhe Partner Menaxhues në Tech 360 Smart Solutions / Jean Monnet Module Koordinator / Zhvillimi i Biznesit.
Në adresimin e tij në Konferencën Rajonale “Sulmet ndaj Demokracisë dhe të Drejtave të Njeriut” në Shkup, ai theksoi se zvogëlimi i kërcënimit të sulmeve hibride kërkon një fokus në të drejtat digjitale dhe shkrim -leximin digjital.
“Unë besoj se në mënyrë që të mos jemi aq të prekshëm në rajonin tonë ndaj sulmeve të tilla, përfshirë qeverinë dhe demokracinë, ne duhet të nxjerrim në pah dhe të përqëndrohemi në të drejtat digjitale dhe shkrim-leximin digjital, i cili definitivisht nuk është përmendur më parë, dhe kjo përfshin mediat. Kjo është mënyra se si ne duam ta trajtojmë atë, por për ta bërë këtë ne patjetër duhet të jemi gjithëpërfshirës.
Ato mund të mbështesin zhvillimin e kapaciteteve ndërgjegjësuese për qytetarët që të kenë akses në një sërë shërbimesh digjitale, veçanërisht për ato grupe shoqërore të cilët mund të mos kenë aftësitë, njohuritë ose infrastrukturën e nevojshme për ta bërë këtë. Për shembull: komunitetet e margjinalizuara, grupet e cenueshme, të rinjtë në fshatra, të moshuarit siç u përmend më herët. Kam shumë raste këtu, ata shikojnë mediat dhe thonë se gënjeshtrat nuk janë thënë kurrë më parë dhe të gjithë besojnë në të sepse kanë mësuar se mediat tradicionale kanë verifikuar informacionin dhe kështu ata besojnë në atë që është në mediat digjitale.”, vuri në dukje Curaj në lidhje me rolin dhe ndikimin e mediave në mesin e popullatës.
Curaj thotë se OShC -të duhet të monitorojnë cilësinë e shërbimeve dixhitale publike dhe të mbajnë qeverinë përgjegjëse dhe të bëjnë presion për një transparencë më të madhe.
“Kjo është diçka për të cilën duhet të punojmë që në moshë shumë të re, dhe kjo është folur më parë, por në një masë më të vogël. Për këto arsye, ne duhet të punojmë që në moshë të re, por edhe gjatë gjithë jetës dhe të kemi një edukim të mirë jetësor për të gjitha moshat në rajonin tonë. Kjo pikë, të drejtat digjitale, mbrojtja e tyre është në fakt themeli i demokracisë digjitale. OShC -të mund të monitorojnë cilësinë e shërbimeve digjitale publike dhe të mbajnë qeverinë përgjegjëse dhe të bëjnë presion për një transparencë më të madhe, siç i përmendëm para tri partitë nga Kina dhe Rusia, por në fakt ne kemi të njëjtin problem që mund të dalë nga vetë qeveria, para se autokracia të jetë një nga problemet në rajonin tonë. Ne duhet të kërkojmë që ata që e udhëheqin këtë, si dhe qeveria, të jenë më të përgjegjshëm dhe transparentë. Kjo mund të arrihet përmes një koalicioni të organizatave të shoqërisë civile dhe mediave.”, thotë Curraj.
OSHC -të në fakt duhet të përfshihen në dialog politik me të gjithë aktorët për të përmirësuar kornizën strategjike dhe ligjore. Për sa i përket vizualizimit dhe mbrojtjes së të dhënave, në rajonin tonë kjo gjë është mjaft e re dhe ky është problemi që kemi. Në rastin e vitit të kaluar, pra disa muaj më parë, rreth një milion të dolën nga sistemi qeveritar dhe këto të dhëna u përdorën për, të themi, qëllime zgjedhore dhe kjo nuk është me të vërtetë një problem. Problemi është se vetë qytetarët nuk brengoseshin, ata nuk menduan se kjo është një shkelje e madhe e mbrojtjes së të dhënave dhe kjo është pikërisht ajo që më shqetëson. Pra, ata duhet të kenë më shumë njohuri, më shumë kulturë se çfarë janë këto të dhëna ose të drejtat e tyre për të dhënat digjitale, etj. dhe të dhëna private.”, thekson Curraj.
Sipas tij, ky proces duhet të lehtësohet më tej dhe ata duhet të bashkëpunojnë me akademinë, të mbështesin shkollat në zhvillimin e projekteve ose kompetencave digjitale përmes lëvizshmërisë dhe shkëmbimit të përvojave, ngritjen e kapaciteteve për mësuesit dhe profesorët, në mënyrë që organizatat e shoqërisë civile të bashkëpunojnë me biznesin qendra për aftësi digjitale dhe rikualifikim për fuqinë punëtore.
“Ky proces duhet të lehtësohet më tej dhe ata duhet të bashkëpunojnë me akademinë, të mbështesin shkollat në zhvillimin e projekteve ose kompetencave digjitale përmes lëvizshmërisë dhe shkëmbimit të përvojave, ngritjen e kapaciteteve për mësuesit dhe profesorët, në mënyrë që OSHC -të të bashkëpunojnë me qendrat e biznesit për aftësi digjitale dhe rikualifikim të fuqisë punëtore. Këtu ata janë të gjithë në një shportë. Ne shikojmë akademinë, shikojmë sektorin e arsimit, shikojmë sektorin privat, shikojmë qeverinë. Së bashku ata duhet të luajnë një rol kyç. Siç u përmend më herët, është e rëndësishme të qëndroni të fokusuar. OShC -të mund të luajnë këtë rol jetësor në demokracitë tona në mënyrë që të fillojnë të merren me të drejtat digjitale, të punojnë për shkrim-leximin përmes akademisë, përmes sektorit privat dhe të rrisin vetëdijen për të drejtat digjitale dhe demokracinë.”, përfundoi Z. Curraj.
Kamera: Dehran Muratov
Montazhi: Arian Mehmeti
