Ajo që është e rëndësishme në shqyrtimin e raporteve të auditimit është që të mësohemi, të kemi një nivel të lartë uniteti midis opsioneve të ndryshme politike, të jemi objektivëpavarësisht se kush është mbajtësi i pushtetit ekzekutiv ose cilit opsioni politik i përket një funksioner i zgjedhur, respektivisht pavarësisht nga partitë që janë në pushtet dhe cilat janë në opozitë, aksesi i deputetëve ndaj trajtimit të raporteve të auditimit duhet të jetë uniform, objektiv, transparent me një nivel të lartë profesional në leximin, kuptimin dhe vendim-marrjen lidhur me raportet e auditimit.
Kështu deklaroi Kryteari i Kuvendit, Talat Xhaferi në online promovimin e sotëm të projektit të binjakëzimit në Shtëpinë Evropiane në Shkup, financuar nga Bashkimi Evropian (programi IPA 2018) “Përmirësimi i auditimit të jashtëm dhe mbikëqyrjes parlamentare”.
Xhaferi theksoi se me mbështetjen e BE-së, u realizuan dy vizita studimore të deputetëve me qëllim shkëmbimin e përvojave mbi hapat e reformës që duhet të ndërmerren nga Kuvendi, veçanërisht ligjore dhe institucionale në mënyrë që të vendoset një sistem i qëndrueshëm i bashkëpunimit me Entin Shtetëror të Revizionit në pjesën e mbikëqyrjes së shpenzimeve të fondeve publike dhe llogaridhënie më të madhe të organeve dhe institucioneve në sektorin publik që përdoren nga buxheti i shtetit dhe vuri në dukje se Parlamenti tashmë ka filluar konsultimet për trajtimin zyrtar të raporteve të auditimit për të një mekanizëm efektiv për shqyrtimin e raporteve të auditimit dhe miratimin e konkluzioneve.
“Organi më i përshtatshëm për shqyrtimin e raporteve është Komisioni për Financim dhe Buxhet, por po shqyrtohet gjithashtu edhe krijimi i një nënkomisioni brenda këtij komisioni. Duhet të bëhen ndryshime në Ligj, me të cilat do të ishte një detyrim ligjor shqyrtimi i raporteve të auditimit sepse aktualisht ato paraqiten në Parlament vetëm për informacion. Prandaj, në planin strategjik të Kuvendit për vitet 2021-2023, është planifikuar të përfshihet një mekanizëm për dorëzimin e raporteve përfundimtare të auditimit duke u grupuar sipas temave, informimin e deputetëve lidhur me këto dhe duke shqyrtuar raportet përfundimtare të auditimit në Kuvend”, tha Xhaferi.
Në kuadër të këtij projekti të binjakëzimit, hapi i parë është hartimi i një memorandumi të bashkëpunimit midis Asamblesë dhe ESHR-së, për të cilin thotë se mund të nënshkruhet në fund të gushtit sepse drafti i memorandumit është hartuar dhe do t’i paraqitet Kuvendit.
Ambasadori Dejvid Gir, Shef i Delegacionit të Bashkimit Evropian në Republikën e Maqedonisë së Veriut theksoi se një sistem efikas i financave publike është parakusht për zhvillimin e një vendi, zvogëlon shkallën e korrupsionit dhe ndërton besimin e opinionit në mënyrën se si përdoren financat. Ky projekt pitet të jetë një mjet i dobishëm dhe i rëndësishëm për ndarjen e praktikave, sugjerimeve dhe ideve të mira bazuar në modelet më të mira të disponueshme në BE dhe do të kontribuojë në mënyrë të konsiderueshme në proceset e auditimit, forcimin e auditimeve të jashtme dhe forcimin e mbikëqyrjes parlamentare.
“Reforma e financave publike është pjesë e rëndësishme e anëtarësimit në BE dhe për këtë arsye është shumë e rëndësishme të fillojmë këto reforma për integrimin në BE, por mbi të gjitha në interes të zhvillimit ekonomik dhe në interes të të gjithëve. BE mirëpret reformat e qeverisjes në financat publike, duke përfshirë forcimin e auditimit të jashtëm. Në vitet e fundit, BE-ja ka mbështetur financat publike me rreth 35 milionë euro. Ky projekt është provë e mëtejshme se BE-ja mbetet me ju në mbështetjen e këtij sektori të rëndësishëm dhe të gjitha sfidave që priten”, tha ambasadori Gir.
Revizori i Përgjithshëm i Entit Shtetëror të Revizionit, Republika e Maqedonisë së Veriut, Maksim Acevski, ndër të tjera, theksoi se institucionet supreme të auditimit mund ta përmbushin detyrën e tyre në mënyrë objektive dhe efektive vetëm nëse ato janë të pavarura nga subjektet e audituara dhe nëse ato janë të mbrojtuara nga ndikimet e jashtme . Duke pasur parasysh që anëtarësimi në BE është prioriteti kryesor i RMV-së, përvojat e institucioneve supreme të auditimit të vendeve anëtare të BE janë thelbësore për të siguruar pavarësinë operacionale dhe financiare të ESHR-së përmes forcimit të kornizës ligjore për revizionin shtetëror.
“ESHR siguron mbështetje për Kuvendin në përmbushjen e kompetencave të tij përmes identifikimit dhe prezantimit të procedurimit përkatës në përdorimin e fondeve publike, rasteve të mundshme të korrupsionit dhe abuzimit të detyrës. Zbatimi i suksesshëm i këtij projekti të binjakëzimit do të ndihmojë në përmirësimin e efikasitetit dhe ndikimit të auditimit të jashtëm në vend duke harmonizuar më tej kornizën ligjore, zhvillimin e metodologjisë, forcimin e kapacitetit të ESHR-së për të kryer auditime të jashtme dhe rritjen e mbikëqyrjes parlamentare të fondeve publike dhe përmirësimin e bashkëpunimit midis ESHR-së dhe Kuvendit”, tha Acevski.
Projekti zbatohet nga Enti Shtetëror i Revizionit (ESHR) e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në bashkëpunim me partnerët binjakëzues nga vendet anëtare të BE – Enti Shtetëror i Revizionit të Kroacisë dhe Enti Kombëtare i Revizionit të Republikës së Bullgarisë. Përveç kësaj, Kuvendi i Republikës së Maqedonisë së Veriut, sipas njoftimit të ngjarjes, është gjithashtu një partner i rëndësishëm në zbatimin e projektit.
Gjatë aktiviteteve të projektit, do të organizohen trajnime për më shumë se 90 pjesëmarrës dhe do të zhvillohen një numër tryezash të rrumbullakëta dhe disa punëtori. Në punën e përbashkët me ekspertë nga shtetet anëtare, audituesit e ESHR-së do të zbatojnë 15 auditime pilot në shtatë fusha të auditimit dhe 45 auditues të ESHR-së do të bëjnë praktikë në Shtetet Anëtare të BE-së dhe 6 turne studimi do të organizohen për institucionet partnere në vendet e BE-së. Projekti do të përfshijë më shumë se 40 ekspertë afatshkurtër nga Republika e Kroacisë. R. e Bullgarisë, R. e Estonisë, dhe R.F. e Gjermanisë.
Projekti filloi më 1 shkurt të vitit 2021, afati kohor për zbatimin e tij është 21 muaj, ndërsa buxheti i projektit është 1.5 milionë euro.
