Ministrja aktuale e Arsimit dhe Shkencës, Milla Carovska, ka një portofol të pasur si në politikë, ashtu dhe sektorin civil. Nga një aktiviste civile e deri në një nga ministrat më të suksesshëm në përbërjen e parë të Qeverisë të udhëhequr nga Zoran Zaev, në atë kohë në Ministrinë e Punës dhe Politikave Sociale, në një udhëheqëse të një të ardhmes së re të arsimit në vendin tonë.
CIVIL MEDIA : Sa është e gatshme Ministria e Arsimit të përballet me sfidat e ndërtimit të një sistemi arsimor që do të kontribuojë në tejkalimin e paragjykimeve dhe stereotipave mbi baza etnike, nacionalizmi dhe urrejtja etnike? Cilat janë planet, cili është afati kohor për realizimin e tyre? Cilat janë sfidat kryesore?
Carovska: Toleranca dhe koncepti i një shoqërie mësohen që në moshë të hershme, prandaj koncepti i kësaj dhe i plan-programit të ri për arsimin fillor do të adresojë këto çështje, shumë qartë dhe pa mëdyshje, sepse respekti duhet të mësohet nga studentët dhe ne shkolle. Nëse humbet diku për të mësuar në shtëpi, sepse nuk jemi të sigurt se si jeton çdo fëmijë, atëherë shkolla është vendi i dytë ku duhet të mësohet toleranca dhe respekti reciprok, dhe kështu, ne krijojmë breza të ardhshëm që do të respektohen dhe kapërcyer dallimet dhe do t’i konsiderojë ato si cilësi dhe punë që na ndërton të gjithëve më mirë, jo na ndan … Për më tepër, ne këtu kemi shpallur vetëm thirrjen për mbështetje të shkollave multietnike, me mbështetjen e OSBE-së, ku ata kanë mundësinë të të zhvillojnë projekte të përbashkëta, për të treguar që shkolla të tilla kanë rezultate më të mira, sepse ata e shohin dallimin si një avantazh, dhe ne duam që ato aplikime të mira të theksohen vitin e ardhshëm.
CIVIL MEDIA: Në të kaluarën ka pasur shkolla të tilla, domethënë ka akoma shkolla dygjuhëshe madje edhe tre gjuhëshe, por në komuna të caktuara nuk funksionon si duhet. A punohet në atë plan?
Carovska: Kjo varet shumë nga vullneti politik. Unë jam kundër segregimit të tyre, ndarjes së tyre në ndërrime të ndryshme, ndarja e vetëm një duzinë fëmijëve në zona të caktuara rurale sepse ata duan të mësojnë në gjuhën e tyre amtare. Përkundrazi, ata duhet të mësojnë në gjuhën e tyre amtare, në shkolla ku mësohen gjuhë të tjera mësimore, dhe unë e promovoj atë koncept dhe ide, sepse mendoj se duhet të jetojmë së bashku, me njëri-tjetrin, jo pranë njëri-tjetrit, në mënyrë që më në fund të mund të ndërtojmë një shoqëri që kujdeset për të gjithë, por edhe që të gjithë qytetarët të ndiejnë se janë pjesë e shoqërisë sonë.
CIVIL MEDIA: A po e lufton Ministria e Arsimit dhe Shkencës nacionalizmin në arsim dhe si? Cilët sektorë tjerë prisni të bashkohen me përpjekjet tuaja? Në çfarë afati kohor dhe në çfarë mënyre?
Carovska: Së bashku me Ministrin e Kulturës ne jemi vazhdimisht në komunikim dhe mendoj se ato dymbëdhjetë – trembëdhjetë vitet e fundit ku ata u përpoqën të krijonin mekanizma të detyruar, të themi, indoktrinimi i studentëve me përmbajtje të caktuar, për të forcuar motivimin dhe qëndrimin e tyre nacionalist, ishin të gabuar, dhe ata krijuan diçka që ne shohim sot, dhe kjo është ndarja midis qytetarëve në shumë nivele, jo vetëm në baza etnike. Ndarja bëhej në bazë partie, pra, nëse jetojnë në qytet ose në një zonë rurale, dhe se tensioni mund të zvogëlohet vetëm duke treguar koncepte pozitive të respektit për një kulturë tjetër, respektimin dhe mësimin për një kulturë tjetër, ose bashkësi etnike, ose të moshës tjetër, ose vendbanimi, mund të na bëjë më të fortë, si shtet. Dhe, kjo na shton vlerë, nuk na e heq vlerën. Dhe mendoj se përmes programeve mësimore, përmes debateve që duhet të zhvillohen, së bashku me Ministren e Kulturës, ne do të jemi në gjendje të krijojmë një ndjenjë mes të gjithë qytetarëve se i përkasim një vendi, dhe se të gjithë së bashku duhet të kujdesemi për këtë vend. të jetë me cilësinë më të lartë, dhe të krijohet stafi më cilësor në të ardhmen.
CIVIL MEDIA: Çfarë do t’u rekomandonit palëve të ndryshme të interesit në shoqëri dhe krijuesve të politikave dhe praktikave në fushën e marrëdhënieve ndëretnike, siç janë media, shoqëria civile, institucionet, partitë politike, akademia dhe aktorët e tjerë?
Carovska: Në mënyrë që të jemi në gjendje ta tejkalojmë këtë çështje, sepse u krijua një problem aty ku nuk kemi pasur problem, ne duhet të punojmë në shumë fronte. Dhe kjo është arsyeja pse unë u bëj thirrje të gjitha organizatave të shoqërisë civile, të gjitha mediave, të jenë të kujdesshëm në çfarë mënyre dhe çfarë vendosim. Se gjithçka që vendosim duhet të çojë në unitet, jo në përçarje. Se kur i theksojmë dallimet , duhet ta theksojmë pozitivisht, dhe jo të përpiqemi të themi sa më negativisht për palën tjetër. Dhe kështu, nëse punojmë në disa fronte, në kulturë dhe arsim, dhe në sektorin e shoqërisë civile, natyrisht që i vendosim të gjitha përmes mediave, të cilat do të bëjnë transmetimin e këtij informacioni në mënyrën më pozitive të mundshme, atëherë, besoj se do të krijojmë një atmosferë uniteti dhe zhvillimi pozitiv.
