Kryeministri i Republikës së Maqedonisë Veriore, Zoran Zaev dhe Kryeministri i Republikës së Shqipërisë, Edi Rama, sot, në periferi të Forumit të Parë Ekonomik në Shkup, prezantuan një deklaratë të përbashkët duke paraqitur pozicionin e përbashkët për BE Vendimi i Këshillit të Çështjeve të Përgjithshme nuk miratoi kornizën negociuese për Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë.
“Evropa ka një problem sot. Ideja e madhe, vizionare e një Evrope të bashkuar ka një problem sot dhe problemi është vetë Bashkimi Evropian. Brukseli na ka thënë se BE nuk po arrin të gjejë një mënyrë për të siguruar integrimin e merituar të Ballkanit Perëndimor. A është ky një problem. Fakti që 26 shtete anëtare të BE nuk arrijnë të parandalojnë bllokimin e një shteti anëtar është një problem i Evropës i shkaktuar nga vetë BE.
Por ne nuk jemi vetëm dhe nuk do të jemi vetëm ose të izoluar.
Populli ynë, populli maqedonas dhe populli shqiptar kanë të njëjtën rrugë përpara. Ne kemi të njëjtin vizion, të njëjtat vlera – këto janë vlera evropiane, jo politikat e mureve dhe ndarjeve.
Ne nuk ndalemi dhe unë e di që Serbia, Mali i Zi, Kosova, BiH janë me ne në këtë rrugë.
Ne jemi Evropë, pavarësisht nëse BE-ja arrin të heqë bllokadat apo jo.
Popujt dhe qeveritë tona, në mes të Ballkanit, po demonstrojnë sjellje evropiane – ne po heqim me shpejtësi pengesat dhe kufijtë midis nesh, në mënyrë që qytetarët, shërbimet dhe mallrat tanë të lëvizin lirshëm. Ne kemi ide, sfida dhe kultura të përbashkëta me popujt tanë vëllezër nga rajoni.
Dhe ne jemi këtu me Kryeministrin Rama për të njoftuar se do t’i afrojmë kombet tona edhe më afër.
Ne kemi mesazhe për qytetarët tanë, për qytetarët evropianë, për politikanët vendas dhe evropianë – alarmi është i ndezur, thelbi dhe vlerat e Bashkimit Evropian janë në diskutim.
Vlerat evropiane janë të përbashkëta për vendet e BE-së, por edhe për vendet kandidate që i kanë pranuar dhe zhvilluar ato.
Dhe sot, ato vlera janë afirmuar nga Ballkani Perëndimor: Përfshirja, lëvizshmëria, toleranca, drejtësia, solidariteti.
Të gjithë në Bashkimin Evropian, të cilët kanë pranuar dhe promovuar këto vlera si një pjesë integrale e mënyrës evropiane të jetës, nuk duhet të dinë se askush dhe asnjë akt nuk duhet të vë në dyshim dinjitetin njerëzor, barazinë dhe solidaritetin, shtetin e së drejtës të drejtat e njeriut.
Javën e kaluar, delegacioni i Qeverisë së Maqedonisë Veriore dhe unë u nisëm për në Sofje me një zemër të hapur dhe një dorë ndihme për një zgjidhje dhe me gatishmëri për të hedhur një hap në një drejtim pozitiv me Republikën e Bullgarisë.
Më herët, Kryeministri Rama ishte në Sofje.
Megjithëse kemi bërë një hap të përbashkët pozitiv, për fat të keq, përkundër mesazheve të qarta dhe të qarta nga i gjithë bashkësia ndërkombëtare që tani është koha për të gjetur një forcë të madhe, homologët tanë bullgarë nuk arritën të mblidhnin forcën e mjaftueshme për të miratuar fillimin e negociatave të Maqedonisë Veriore me BE .
Pavarësisht se sa të vetëdijshëm dhe të përmbajtur ishim në pritje, vendimi i BE për të mos caktuar konferencën e parë ndërqeveritare me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë është ende një zhgënjim i madh, por gjithashtu një dështim i madh i politikës së zgjerimit të BE dhe një mesazh i keq për të gjithë rajonin.
Vota e Bullgarisë për të mos miratuar kornizën negociuese, në kundërshtim me qëndrimin unanim të të gjitha 26 vendeve të tjera anëtare, ne besojmë se nuk është në frymën e marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë.
Pozicioni ynë është i qartë: ne besojmë se integrimi evropian nuk duhet të mbetet peng i çështjeve bilaterale. Negociatat me BE nuk duhet të kthehen në negociata me Bullgarinë. Përparimi ynë në integrimin në BE duhet të varet kryesisht nga reformat e brendshme që lidhen me kapitujt, legjislacionin e BE dhe arritjen e standardeve evropiane.
Kjo është arsyeja pse ne besojmë se çështjet bilaterale nuk duhet të përfshihen në negociata ose në kornizë. Isshtë një precedent i rrezikshëm dhe është një pozicion i ndarë nga të gjitha vendet e tjera anëtare të BE-së.
Identiteti kombëtar maqedonas është thjesht e pamundur të jetë subjekt i negociatave.
Ne kemi treguar guxim dhe vullnet të sinqertë për të zgjidhur marrëdhëniet dypalëshe përmes respektit të ndërsjellë dhe mbrojtjes së dinjitetit kombëtar.
Maqedonia Veriore u bë anëtari i 30-të i plotë i Aleancës së NATO-s dhe u ul në tryezë me vendet më të fuqishme të udhëhequra nga Shtetet e Bashkuara.
Sot ne jemi partnerë të NATO-s me Shqipërinë, por edhe me Bullgarinë dhe Greqinë, dhe me të gjitha vendet e tjera anëtare të NATO-s.
Për Shqipërinë dhe Maqedoninë Veriore, EVROPA mbetet qëllimi i vetëm alternativ dhe strategjik kombëtar, për të cilin po bëjmë përpjekje të sinqerta. Për ne, vlerat evropiane janë të shenjta, pa marrë parasysh sa vetë BE nuk arrin t’i mbrojë ato. BE nuk ka asnjë ekskluzivitet mbi Evropën.
Kjo është arsyeja pse ne, përmes “Veprimit 2021” dhe përmes “Evropës në shtëpi”, po zbatojmë seriozisht vlerat evropiane në vend. Ne vazhdojmë në rrugën e reformës. Dhe ne qëndrojmë të vendosur në pozicionin që BE na ka borxh shpërndarjen e premtimit. Ne gjithashtu kemi nevojë për evropianizim të përshpejtuar përmes procesit të hapjes së kapitujve të negociatave.
Udhëheqësit evropianë duhet ta marrin seriozisht faktin se zhgënjimet e pafundme dhe të përsëritura në mënyrë të pashmangshme u hapin derën atyre dhe inkurajojnë euroskeptikët. Kjo është arsyeja pse BE duhet të gjejë një formulë për të mbajtur fjalën e saj dhe për të vazhduar zgjerimin e Ballkanit Perëndimor.
Ne akoma po i japim një shans procesit dhe mbetemi të përkushtuar ndaj qëllimit tonë strategjik – anëtarësimi në BE dhe zbatimi i plotë i vlerave dhe standardeve evropiane në Republikën e Maqedonisë Veriore dhe Republikën e Shqipërisë.
Kam edhe një mesazh tjetër. Ata që më njohin mirë e dinë që unë nuk dorëzohem. Dhe ata që nuk më njohin, le ta dinë që unë nuk dorëzohem. Unë do të shkoj në Sofje përsëri, dhe përsëri, dhe përsëri, dhe do të kërkoj zgjidhje.
Dhe ne do të kemi sukses në atë qëllim! Maqedonia Veriore është Evropë. Shqipëria është Evropë. “Ballkani është Evropë,” tha Zaev.
Kryeministri i Republikës së Shqipërisë, Edi Rama, theksoi se ishte një rastësi që të njëjtën ditë kur ata duhej të diskutonin atë që nuk ndodhi në Bruksel, ata ishin këtu në një forum të rëndësishëm ekonomik.
“Unë besoj se kjo është një mundësi për të thënë, çfarëdo që të ndodhë ose nuk do të ndodhë në Bruksel, ne jemi shumë të vendosur për të vazhduar me të gjitha forcat tona për të rritur ekonominë, për të rritur prosperitetin, për të rritur krenarinë dhe forcën e dinjitetit të tonë popujt.
Bashkimi Evropian mund të vendosë detyra integrimi, mund të përcaktojë afate për këto detyra, mund të caktojë data. Por BE nuk mund të përcaktojë as vendndodhjen tonë në mes të Evropës, as kulturën tonë dhe identitetin tonë evropian, as të ardhmen e popujve tanë si kombe evropiane në familjen evropiane, në vendet evropiane, me standarde politike, institucionale, ekonomike evropiane.
Shqipëria bëri zgjedhjen e saj në kohën e Gjergj Kastriotit dhe riafirmoi zgjedhjen e saj që nga epoka e ringjalljes kombëtare. Për shqiptarët, dielli lind atje ku perëndon, dhe e ardhmja jonë është ajo ku Zoti na ka caktuar që të kemi vendin tonë, në zemër të Evropës.
Për mua, në fakt, në këtë pikë kemi një ndryshim joproblematik me Zoran, sepse, për mua, asgjë nuk ndodhi, përveç që BE nuk arriti ta mbajë premtimin e saj, të mbetet e përkushtuar në angazhim dhe të jetë në pozicionin e duhur.
Jeta vazhdon dhe përparimi do të vazhdojë me të gjitha forcat e saj, sepse nuk imponohet nga jashtë, por imponohet nga brenda nesh.
Bashkëpunimi rajonal do të vazhdojë me të gjitha forcat dhe me të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor të gatshëm për të ecur përpara pa rezerva, sepse ky rajon është i rrethuar nga kufijtë e BE-së dhe, nëse nuk mund të ndryshojmë mënyrën e funksionimit të BE-së në raport me ne, ne mundemi, rrjedhimisht duhet të ndryshojmë mënyrën se si funksionojmë ndaj njëri-tjetrit. Dhe shkrirja e kufijve midis nesh është që rajoni ynë të kthehet në një hapësirë për zbatimin e plotë të katër lirive të BE: liria e lëvizjes së njerëzve, liria e lëvizjes së mallrave, liria e lëvizjes së shërbimeve dhe kapitalit.
“Do të vazhdojë pa u ndalur, sepse ne jemi shumë të vegjël për të pasur ekonomi të forta që mbeten të ndara nga njëra-tjetra, dhe përndryshe ne jemi mjaft të mëdhenj nëse e kthejmë rajonin në një hapësirë të përbashkët ekonomike me njëri-tjetrin.”
