“Instituti i Politikave Evropiane (EPI) – Shkup, në bashkëpunim me Akademinë e Gjyqtarëve dhe Prokurorëve Publikë “Pavel Shatev”, Dhoma e Ndërmjetësve të Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe Federata e Ndërmjetësve Hollandë, organizoi të mërkurën konferencën vjetore “Ndërmjetësimi për një kulturë të re në zgjidhjen e mosmarrëveshjeve”.
Pjesëmarrësit ranë dakord se ndërsa në vendet perëndimore ndërmjetësimi është një mënyrë efektive për të zgjidhur mosmarrëveshjet duke arritur një zgjidhje të pranueshme nga të dy palët, në Maqedoninë e Veriut është akoma e nevojshme të punohet për afirmimin dhe promovimin e ndërmjetësimit.
Ministri i Drejtësisë i Maqedonisë së Veriut Bojan Marichikj vuri në dukje se në demokracitë, ndërmjetësimi është një metodë e njohur për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve dhe qëllimi i vendit është të jetë një udhëheqës rajonal në mosmarrëveshjet e zgjidhura me ndërmjetësim.
Sipas tij, ndërmjetësimi duhet të zhvillohet dhe promovohet në vend, në mënyrë që të jetë një model i suksesshëm dhe funksional si në vendet evropiane.
“Numri i përgjithshëm i ndërmjetësimeve midis 2007 dhe 2016 nuk mund të arrinte as njëqind. Megjithatë, një ndryshim i rëndësishëm mund të vërehet që nga viti 2017. Në vitin 2020, ndërmjetësit kanë regjistruar 1,943 raste në regjistrat e ndërmjetësimit të Ministrisë së Drejtësisë. Prej tyre, 65 përqind, pra 1,275 kanë përfunduar në marrëveshje. Qëllimi ynë është të rrisim më tej këtë përqindje dhe Maqedonia e Veriut të jetë një udhëheqëse rajonale në mosmarrëveshjet e ndërmjetësuara”, tha Marichikj.
Raporti i Komisionit Evropian vë në dukje nevojën për të rritur ndërgjegjësimin në lidhje me përdorimin e ndërmjetësimit dhe punën për promovimin e saj, dhe kjo është arsyeja pse është hartuar një zgjidhje e re ligjore e cila do të jetë në një procedurë parlamentare.
“Një nga qëllimet e projektligjit për ndërmjetësimin është përafrimi me praktikat e vendeve anëtare të BE-së, ku në çdo situatë të zgjidhjes së konflikteve dhe mosmarrëveshjeve, theksi është në zgjidhjen alternative. Ligji sjell gjithashtu ndryshime në mënyrën e dhënies së provimit për ndërmjetësuesit përpara një komisioni, i cili do të kontribuojë në krijimin e një stafi cilësor, profesional dhe të trajnuar”, tha Marichikj.
Kreu i EPI Simonida Kacarska theksoi se hulumtimi i institutit mbi përdorimin e ndërmjetësimit në vend tregon se ka mirëkuptim midis aktorëve kryesorë në lidhje me përfitimet e ndërmjetësimit, por gjithashtu, rreth 40 përqind e komunitetit të biznesit nuk është i njohur me të.
“Rezultatet janë paraprake, por ka gatishmëri nga shumë palë të interesuara, si dhe gjyqtarë, avokatë dhe vetëdije më e madhe në administratën publike, të cilën ne e vërejmë në lidhje me potencialin e ofruar nga ndërmjetësimi. Sondazhi na jep shpresë se jemi në rrugën e duhur. Sidoqoftë, ne shohim se rreth 40 përqind e të anketuarve në administratën publike dhe sektorin e biznesit nuk janë të njohur me ndërmjetësimin. Kemi akoma shumë hapësirë për të rritur ndërgjegjësimin, ”tha Kacarska.
Ambasadori Hollandez në Maqedoninë e Veriut Dirk Jan Kop vuri në dukje se ndërmjetësimi është një mënyrë efektive për të zgjidhur dhe zgjidhur mosmarrëveshjet duke arritur një zgjidhje reciprokisht të pranueshme për të dy palët, e parë si një situatë fitimprurëse, si e shpejtë dhe ekonomike.
“Ndërmjetësimi përdoret gjerësisht në familjen, biznesin dhe marrëdhëniet e punës. Në Hollandë, që nga viti 2012, ndërmjetësimi është aplikuar edhe për delikuencën e të miturve. Unë besoj se përvoja Hollandeze do të transferohet në vendin tuaj”, tha Jan Kop.
Kryetari i Odës së Ndërmjetësve të Republikës së Maqedonisë së Veriut, Sllave Mladenovski, theksoi se ndërmjetësit në vend kanë treguar se ndërmjetësimi është efektiv dhe përdorimi i tij po rritet.
Për më tepër, Presidenti i Federatës së Ndërmjetësve Hollandë, Jan van Zweiten, tha ndër të tjera se vetëm në tre muajt e fundit ai ka punuar në shtatë konferenca ndërkombëtare por nuk kishte vend me aq entuziazëm sa Maqedonia e Veriut.
Ndërmjetësimi në Maqedoninë e Veriut u prezantua në 2006, ndërsa ligji aktual për ndërmjetësimin u miratua në 2013 dhe hyri në fuqi në Shkurt 2016. Reformat në lidhje me ndërmjetësimin si një mënyrë alternative e zgjidhjes së mosmarrëveshjeve janë ndër qëllimet strategjike të sektorit gjyqësor 2017-2022 Strategjia e Reformës dhe një kornizë e re ligjore është tashmë në fazën përfundimtare.
Konferenca mbahet si pjesë e projektit “Ndërmjetëso, mos hezito” financuar nga Ambasada e Mbretërisë së Hollandës në Shkup.
