Ekonomia parashikohet të rritet me ritme prej 4-5% të BPK-së në 5 vitet e ardhshme ose dy herë më e lartë se në të kaluarën, ndërsa deficiti buxhetor ose hendeku midis të ardhurave dhe shpenzimeve do të ulet në 2% të BPK-së në 2025, dmth do të jetë nën kriterin e Mastrihtit.
Kjo theksohet në buxhetin e parë afatmesëm që u miratua mbrëmë nga Parlamenti. Siç theksoi ministri i Financave Fatmir Besimi gjatë miratimit të buxhetit, fokusi në vitin 2021 do të jetë shëndeti i qytetarëve, ekonomia dhe reformat strukturore.
“Buxheti ka tre përparësi kryesore – shëndetësia, ekonomia dhe ruajtja e stabilitetit të punës, sundimi i ligjit dhe integrimi. Buxheti është preciz, i saktë, përmban një komponent zhvillimi. Investimet kapitale janë 26.2% më të larta se buxheti aktual, 3.4% e BPK-së ose mesatarja që vendi ynë kishte në vitet më të mira. Për shëndetin, kemi 100 milion euro më shumë krahasuar me 2019 ose 40 milion euro krahasuar me vitin aktual. Në arsim kemi një rritje katërfish të investimeve kapitale”, thekson ministri i Financave, Besimi.
Buxheti i vitit të ardhshëm është një buxhet për rimëkëmbjen nga kriza e shkaktuar nga Kovid-19, por gjithashtu hedh bazat për rritjen e përshpejtuar ekonomike në periudhën e ardhshme, tha dje Ministri i Financave.
Buxheti, siç tha, bazohet në tre platforma: A. Konsolidimi fiskal, i cili deri në vitin 2025 duhet të ulë deficitin buxhetor në 2%, ose nën kriterin e Maastricht, B. Strategjia për rimëkëmbjen dhe rritjen e përshpejtuar ekonomike, e cila duhet të dyfishojë rritjen në periudhën tjetër me norma prej 4-5% dhe C.Plani i investimeve publike 2021-2025, me qëllim rritjen e pjesëmarrjes së investimeve në shpenzimet totale dhe përmirësimin e zbatimit të tyre. Buxheti ka alokuar fonde për mbështetjen e qytetarëve dhe ekonomisë, pra për: shëndetësia ka ndarë 664 milion euro, mbrojtjen sociale 1.47 miliard euro, arsimin 465 milion euro, dhe për zhvillimin ekonomik 1.141 miliard euro.
Të hyrat totale të Buxhetit të Republikës së Maqedonisë Veriore për vitin 2021 janë planifikuar në nivelin prej 212.6 miliard denarë dhe ato janë 8.3% më të larta krahasuar me rebalancin e dytë të vitit 2020, ndërsa shpenzimet janë planifikuar në nivelin e 247.5 miliardë denarë ose 2.1% më e ulët krahasuar me rebalancin e dytë të vitit 2020. Kështu, deficiti buxhetor parashikohet në 4.9%, ose pothuajse dy herë më i ulët se ky vit. Politikat e konsolidimit fiskal pritet të ngushtojnë deficitin buxhetor gradualisht çdo vit, në mënyrë që në 2022 të parashikohet në -3.8%, në 2023 -3.2%, në 2024 -2.9% dhe në 2025 – 2% dhe do të jetë nën kriterin e Mastrihtit prej -3% të BPK-së.
Strategjia e rimëkëmbjes dhe rritjes së përshpejtuar bazohet në katër shtylla: rimëkëmbjen ekonomike nga Kovid-19, rritjen e përshpejtuar, të qëndrueshme dhe gjithëpërfshirëse, rritjen e konkurrencës dhe rrjeteve në furnizimin global dhe zinxhirët e investimeve në kapitalin njerëzor. Shtylla e parë, Rimëkëmbja Ekonomike nga Kovid-19 mbulon përparësitë – mbrojtja e shëndetit të qytetarëve dhe mbrojtja sociale e kategorive më të prekshme të shoqërisë dhe mbështetja për ekonominë, sektorin privat dhe mbrojtjen e vendeve të punës. Shtylla e dytë – Rritja e përshpejtuar, përfshirëse dhe e qëndrueshme ekonomike përqendrohet në qeverisjen e mirë (sundimi i ligjit, luftimi i korrupsionit dhe ndërtimi i kapaciteteve të institucioneve), qëndrueshmëria fiskale, stabiliteti makroekonomik dhe financiar, zhvillimi rajonal lokal dhe i barabartë, jeta e qëndrueshme dhe e shëndetshme , ekonomia e gjelbër dhe dixhitalizimi i ekonomisë dhe shërbimeve publike, brenda të cilave parashikohen masa dhe aktivitete të ndryshme. Shtylla e tretë – Forcimi i konkurrencës së sektorit privat Fokusi është në forcimin e lidhjeve tregtare dhe integrimin në zinxhirët globale të krijimit të vlerës, përmirësimin e mjedisit të biznesit dhe trajtimin e ekonomisë hije, përmirësimin e aksesit në financa dhe teknologjitë e adaptimit dhe modernizimin e bujqësisë. . Shtylla e katërt – Zhvillimi i Resurseve Njerëzore dhe Shanse të Barabarta përfshinë zhvillimin e resurseve njerëzore (arsimin, shkencën dhe shëndetësinë), aktivitetin më të madh të popullatës që punon dhe mbrojtjen sociale dhe sigurinë shoqërore, brenda së cilës parashikohen masa dhe aktivitete të ndryshme.
Sipas kësaj, parashikimet në planin afatmesëm janë që rritja të dyfishohet në pesë vitet e ardhshme, 4.6% rritje në 2022, 5.2% në 2023, 5.6% në 2024 dhe 5.9% në 2025. Në periudhën nga 2026 deri në vitin 2030, norma mesatare e rritjes ekonomike parashikohet të stabilizohet në 5.75% në nivel vjetor.
