Aktivistja Savka Todorovska, një nga veteranët e sektorit civil, foli në Konferencën “Mes synimeve dhe realitetit” me rastin e 20 vjetorit të CIVIL, për rolin e grave në sektorin civil, pozicionin e organizatave të grave në shoqërinë maqedonase dhe bashkëpunimin me organizatën.
“Të gjithë flasin për 20 vjet, dhe unë mund të flas për gati 30 vjet. Për sa kohë që shteti ynë ekziston në mënyrë të pavarur. Dhe me OJQ-të e para që nuk e dinë saktësisht se çfarë duhej të bënim në të vërtetë, ne organizuam organizatën lokale të grave për të qenë një model roli për lokale të tjera në të gjithë vendin tonë dhe në 1994 për të bërë rrjetin e parë.
Për mua, sfida është arsyeja pse nuk ka dhurime për lëvizjen e grave. Unë e kuptoj, por nuk e di nëse është e qartë për të tjerët, sepse ne kemi rezultatet më të mëdha. Ne kemi arritur vetëm nga 4 gra , në 45 gra në Kuvend. Nga letra në dhunë, kemi ligje, konventa të ratifikuar, ligje të dhunës në familje, ndihmë juridike falas …
Ose do të jeni aktivist dhe do të njiheni dhe njiheni për këtë, kështu që nuk do të merrni para dhe do të vazhdoni aktivizmin tuaj. Thjesht nuk është pengesë për ne. Por kjo është arsyeja pse 150 gra kanë dalë nga zona jonë deri më tani, të cilat mbajnë poste të larta dhe kontribuojnë në sektorin civil, duke kontribuar në qeveri, ministri dhe kudo, sepse ato vërtet janë ndërtuar dhe ku dhe pse.
CIVILi para së gjithash nuk harron të thotë “qytetarë dhe qytetarë, miq dhe shokë”. Stereotipe në Maqedoni me prerje tërthore … Nuk e di nëse është civile. 50% janë gra në vend. Ne jetojmë në një botë të vërtetë. Ne e kuptojmë thelbin, e njohim atë dhe kështu pozicionohemi. Kjo është arsyeja pse ne kemi 201 nga një organizatë në 1991 sot. Dhe ne marrim pjesë në të gjitha aktivitetet kudo, sepse ne e konsiderojmë atë si detyrën tonë.
Ne nuk e themi barazinë gjinore sepse pas anëtarësimit në Këshillin Botëror të Grave ne u bëmë Këshilli Kombëtar i Shoqatës së Organizatave të Grave në Maqedoni. Jo sepse ne nuk i mbështesim gratë, por sepse ende kanë nevojë për mbështetje për shkak të stereotipeve. Ende disa gra nuk i pëlqejnë dhe nuk e dinë, veçanërisht në zonat rurale, dhe munden më shumë.
Jam i sigurt që e dini se më shumë se 10% janë gra me arsim të lartë sesa popullata mashkull. Kjo do të thotë që ne kemi kapacitete. Ende kemi 50:50 në Parlament, por nuk i kemi në strukturat e qeverisë dhe qeverisë. Ne nuk po themi se të gjithë duhet, por ata që duan dhe munden, ata që dinë, ata që tregojnë aftësi. As nuk dua të flas për të gjitha krizat në vend. Nuk ka krizë që nuk ka kaluar nëpër ne. Nuk ka krizë kur ne nuk kemi qenë pjesëmarrës të drejtpërdrejtë ose udhëheqës në trajtimin e asaj krize. Ndihmës humanitare, në të gjitha aktivitetet. Këto janë gratë e vendit tonë. Dhe kur dikur u takova, pas pavarësisë, një aktivist kroat dhe më pyeti nëse kishim ndonjë projekt, më vinte turp. Kam ardhur nga minierat dhe hekurudhat, kam ditur për projektet rrugore, fabrikën, hekurudhat. Thjesht heshtja sikur nuk e kisha dëgjuar.
Do të thotë që ne ndërtojmë, përmes punës sonë dhe pjesëmarrjes sonë aktive. Kjo është arsyeja pse uroj Xhabir dhe CIVIL, dhe veçanërisht atë sepse organizata është padyshim ajo që është. Sepse ai kurrë nuk harron që gratë janë aktorë të barabartë në shoqërinë tonë.
Ne do të vazhdojmë të jemi të tillë, pa marrë parasysh vitet tona. Për sa kohë që ata e dinë dhe duan që aktivistët të jenë në terren, të punojnë, të dinë pse e bëjnë këtë. Pa aktivizmin tonë nuk ka sektor civil. Vetëm qeveria mund të jetë elitiste, qeveria mund të jetë sektori i biznesit, por nuk do të ketë aktivizëm pa aktivistë dhe aktivistë që mund ta bëjnë këtë në terren. Unë mendoj se organizata jonë ekziston akoma si e tillë dhe ne jemi në dispozicion të secilit që dëshiron dhe mundet, me të cilin nuk jemi përfshirë.
Prandaj dua t’u uroj jubileun e CIVILit!
përpunimi i tekstit: M. Ivanovska
kamera: Atanas Petrovski
Montazhi: Arian Mehmeti
fotografia: Kiril Mihailov
