Drejtoria për Zonat Teknologjike të Zhvillimit Industrial prezantoi një qasje të re në inkurajimin e investimeve të huaja, që nënkupton jo vetëm sjelljen e investimeve me cilësi më të mirë, por edhe investime që do të përfitojnë të gjithë qytetarët duke stimuluar një zhvillim të ekuilibruar rajonal, njoftoi drejtori i Drejtorisë për TIDZ Jovan Despotovski.
– Unë pres që të kemi më shumë kompani cilësore në më shumë lokacione përveç në kryeqytet. Kompanitë që vendosin të investojnë në Shkup nuk do të jenë më preferenciale si më parë dhe diferenca që duhet të paguajnë për marrjen me qira të tokës midis çmimit preferencial dhe çmimit të tregut do të llogaritet në paketën që shteti ofron si ndihmë. Me këtë, kompanitë që do të vendosin të investojnë në zonat në kryeqytet do të marrin shumë më pak fonde sesa kompanitë që do të vendosin të investojnë në të gjitha zonat e tjera teknologjike të zhvillimit industrial në vend, tha Despotovski në takimin e sotëm me gazetarët.
Ai theksoi se ky parim tashmë po zbatohet në bisedimet me investitorë të huaj të mundshëm, duke shtuar se qëllimi i tyre është t’i drejtojnë ata në zona jashtë kryeqytetit. Ata që këmbëngulin për të gjetur një vendndodhje në zonat në kryeqytet, tha ai, u thuhet se do të duhet të paguajnë një qira më të lartë për tokën sesa ajo e privilegjuar, e cila aktualisht është e njëjtë për të gjitha zonat dhe arrin në gjashtë denarë për metër katror në vit dhe është një lloj i ndihmës shtetërore së bashku me të gjithë të tjerët në pako.
-Një nga masat me të cilat shteti tërheq investitorë të huaj është një çmim i subvencionuar për marrjen me qira të tokës shtetërore i cili është i njëjtë për secilin vendndodhje. Rezultatet e Studimit të Vlerësimit të Tokës në dispozicion të Drejtorisë për TIDZ në zonat e lira ekonomike treguan se vlera e tregut të tokës në zonën në Strugë është 100 denarë, dhe në zonën në Shkup 3,500 denarë. Kjo do të thotë që investitorët në Strugë aktualisht paguajnë 30 herë më shumë se në Shkup për qira të tokës. Tani themi se do të përgatisim një çmim të propozuar të tregut për qira të tokës bazuar në çmimin e tregut të tokës dhe do t’ia paraqesim atë çmim kompanisë që dëshiron të investojë në Shkup, dhe diferencën midis gjashtë denarëve dhe çmimit të tregut për tokën qiraja me numrin e metrave katrorë që janë të angazhuar do të përfshihet në paketën e ndihmës shtetërore që ne ia japim ndërmarrjes, shpjegoi Despotovski.
Qëllimi i studimit, theksoi ai, është të prezantojë një qasje të zgjuar për të inkurajuar investitorët e huaj për të hyrë në vend, por edhe për të inkurajuar zhvillimin e balancuar rajonal për të gjithë qytetarët në vend për të parë përfitimet e investimeve të huaja.
-Toka pavarësisht nga vendndodhja dhe investimi në infrastrukturë vlerësohet bazuar në të ardhurat e krijuara nga kompanitë. Kompanitë që janë në zonat afër kryeqytetit fitojnë më së shumti dhe kjo e bën që vlera e tokës në TIDZ Shkup 1 dhe 2 të jetë dhjetë herë më e lartë se vlera mesatare e tokës në zonat e tjera, tha Despotovski.
Ai vuri në dukje se politika e tyre është që më shumë investitorë të huaj të investojnë jashtë kapitalit dhe parametrat e gjyqtarit, siç tha ai, tregojnë se çfarë lloj investitorësh duhet të shohim në kryeqytet.
– Ne tashmë kemi disa parametra me të cilët mund të themi se cila kompani mund të investojë në kapital, të gjenerojë të ardhura të larta dhe të japë paga të larta. Të gjitha ndërmarrjet e tjera do të duhet të konkurrojnë për zonat e tjera në vend. Analiza në studim tregoi se pa marrë parasysh se sa, ku dhe në cilin vend investojmë në infrastrukturën e zonës, megjithatë, çmimi i zonës varet nga të ardhurat e krijuara nga kompanitë. Unë nuk e di pse kompanitë nuk janë inkurajuar të investojnë jashtë, pasi nuk e di pse kompanitë zgjedhin të investojnë në kryeqytet, por është e qartë se ata përdorën një subvencion shtesë të fshehur – ndryshimi midis çmimit të tregut dhe tokës së rregulluar çmimi i qirasë. “Nëse është e njëjtë për të gjithë kudo, është normale që të gjithë të jenë më afër autostradës, aeroportit ndërkombëtar dhe institucioneve qeveritare,” tha Despotovski.
Qasja jonë, shtoi ai, është e ndryshme tani, ne nuk do të bëjmë asnjë presion.
– Ekziston një mekanizëm tregu që njihet ndërkombëtarisht dhe ne e zbatojmë atë vetëm në praktikë. Unë pres që të ketë efekte. Ne do ta bëjmë studimin çdo vit dhe unë pres që vlera e tokës në zona të tjera të rritet sepse ne kemi nevojë për të sjellë investitorë me cilësi më të mirë atje, specifikoi Despotovski.
Shteti ka investuar deri më tani 50 milion euro në infrastrukturë në zona, por ka fituar 43 deri në 44 milion euro nga shërbimet që ofron, gjë që tregon se çdo investim në zona paguan. Ka gjithsej 13 zona ekonomike në vend, nga të cilat vetëm shtatë janë aktive. Analiza e studimit tregoi se ka shumë potencial të pashfrytëzuar në zona dhe madje edhe aty ku një përqindje e madhe e parcelave është dhënë me qira, përdorimi brenda parcelave është shumë i ulët dhe mesatarisht 31% megjithëse 70% lejohet të jetë nën çati Në zonat e lira ekonomike, investitorët nuk kanë mundësi të blejnë tokën derisa vendi të bashkohet me BE dhe të mbetet në pronësi të shtetit si një nga burimet që tërheq investitorët e huaj.
