Në të tre treguesit kryesorë të raportit, siç janë korniza ligjore për lirinë e medias, pozicioni i gazetarëve në redaksi dhe siguria e gazetarëve, në vitin 2020 nuk ka ndryshime serioze në sferën e mediave , por trendi i sulmeve, domethënë situata e sigurisë së gazetarëve dhe punëtorëve të medias nuk është përmirësuar në krahasim me vitin 2019, por, përkundrazi është përkeqësuar, sipas raportit mbi treguesit e lirisë së medias dhe sigurisë së gazetarëve në Veriut Maqedoni, përgatitur nga Shoqata e Gazetarëve të Maqedonisë.
Kriza e pandemisë së virusit Covid-19 ka përkeqësuar më tej situatën financiare të medias, për shkak të rënies së të ardhurave nga reklamat komerciale. Në vitin 2020, vendi gjithashtu pa një rritje në shkallën e Reporterëve pa Kufij, nga një total prej 180 vendesh, ai u rendit i 92-ti, që është tre vende më i lartë se në vitin 2019.
Duke paraqitur raportin, SHGM ndau se raporti për vitin 2020 vëren se shoqatat e gazetarëve AJM, SSNM, MIM dhe CEMM theksojnë fuqimisht kundërshtimin e tyre ndaj ndryshimeve të mundshme në nenin 102 të Ligjit për Shërbimet e Mediave Audio dhe Audiovizive, i cili do të reklamonte institucionet publike në media.
– Pozicioni i SHGM është që reklamimi politik i paguar në mediat audiovizive duhet të shfuqizohet, sepse në atë mënyrë pronarët e mediave “ryshfet”, politika editoriale e mediave ndikohet negativisht, por edhe ekuilibri i mediave është “zhvendosur” në pikëpamjet e kundërta në sferën publike. Në mënyrë që të kapërcehet kjo praktikë, nevojiten ndërhyrje në Ligjin për Shërbimet e Mediave Vizuale Audio dhe Audio dhe Kodin Zgjedhor, tha Mladen Cadikovski, Kryetar i SHGM.
Raporti i vitit 2020 gjithashtu vëren se reforma e transmetuesit të shërbimit publik vështirë se ka filluar dhe pavarësia financiare dhe qëndrueshmëria e transmetuesit publik mbeten një çështje e hapur.
Sipas statistikave të AJM, që nga fillimi i vitit 2020, janë regjistruar gjithsej 14 sulme dhe kërcënime të ashpra kundër gazetarëve, nga të cilat më shumë se gjysma janë ndaj grave gazetare.
“Në krahasim, vitin e kaluar kishte vetëm katër incidente të tilla, që do të thotë se këtë vit sulmet dhe kërcënimet janë tre herë më të shumta. Në dhjetor 2020, Gjykata Themelore Civile në Shkup lëshoi aktgjykime që refuzonin pretendimet e gazetarëve Natasa Stojanovska dhe Dusica Mrgja, të cilët kërkuan kompensim nga shteti për shkeljen e të drejtave të tyre gjatë ngjarjeve në Parlamentin e Republikës së Maqedonisë Veriore më 27.04. 2017 . Këto procese gjyqësore pasuan një thirrje të mëparshme nga SHGM për të siguruar ndihmë ligjore për gazetarët dhe punëtorët e medias të cilët u sulmuan ose u shkatërruan pajisjet e tyre në Parlament gjatë asaj ngjarjeje të pafat. Një vendim i tillë është një provë tjetër se ka standarde të dyfishta për gjykatën kur bëhet fjalë për politikanë dhe gazetarë”, tha Chadikovski.
Raporti vjetor i përgatitur në kuadër të projektit Platforma Rajonale e Ballkanit Perëndimor, financuar nga Komisioni Evropian mund të shihet në lidhjen vijuese.
