Numri i përgjithshëm i personave të paregjistruar të regjistruar në përputhje me Ligjin për personat e paregjistruar në Regjistrin e Lindjeve, sipas të dhënave të marra nga Zyra e Regjistrimit, është 659 persona. Prej tyre, janë dorëzuar 211 kërkesa për regjistrim në regjistrin special, që do të thotë se nëse e krahasojmë me numrin e përgjithshëm të personave të paregjistruar, që është 659, është e padiskutueshme që 448, rreth 70 përqind e personave, nuk e kanë akoma paraqiti një kërkesë për hyrje në Raportin special për gjendjen me fëmijët e paregjistruar në regjistrat e lindjeve, pasi tregon zbatimi i Ligjit për Personat e Regjistruar në regjistrin e lindjeve.
Zëvendës Ombudsmani, Vaska Bajramovska-Mustafa, në konferencën e sotme për shtyp prezantoi raportin e bazuar në hulumtime në periudhën e vitit 2018, nga viti kur thirrja publike për regjistrim të personave lindja e të cilëve nuk është regjistruar në Regjistrin e të lindurve deri në prill 2021 .
“Lidhur me numrin e fëmijëve të paregjistruar, diçka për të cilën ne, si Departamenti për Mbrojtjen e të Drejtave të Fëmijëve, jemi veçanërisht të interesuar, fëmijët që kanë lindur pas thirrjes publike dhe nuk i plotësojnë kushtet për regjistrim në regjistrin e lindjeve në përputhje me ligjin , duke pasur parasysh që ligji dhe kjo kategori e personave është marrë në konsideratë, fatkeqësisht, kemi marrë informacione që Zyra nuk ka informata për fëmijët, lindja e të cilëve është pas thirrjes publike dhe për të cilat zbatohet Ligji për Personat e Regjistruar”, tha Mustafa.
Ajo shtoi se Zyra, me kërkesën e tyre, deklaroi se nuk ka informacion për vendbanimin e personave dhe sa prej tyre janë të regjistruar në qendrat për punë sociale sipas vendbanimit, dhe, siç tha ajo , e qartë nga përgjigja, Administrata nuk ka të dhëna për numrin e procedurave që janë duke u zhvilluar për regjistrim shtesë në regjistrin e lindjeve që nga Prilli 2021.
Mustafa theksoi se problemi me personat e paregjistruar nuk është i ri dhe nuk është i pari që informohet nga Avokati i Popullit, përfshirë problemin e fëmijëve të paregjistruar në regjistrin e lindjeve dhe shtoi se në raportet e tyre speciale, në pothuajse çdo raport vjetor ata alarmojnë për papranueshmërinë e një fëmije që të mbetet jashtë regjistrit të lindjeve.
“Nga numri i përgjithshëm, 184 persona, të cilët paraqitën një Kërkesë për regjistrim në vitin 2020, për 44 persona, që është rreth 24 përqind, administrata mori një vendim për të lëshuar një certifikatë nga regjistri i veçantë dhe për të u lëshuan fragmente nga speciale regjistri. Analiza e të dhënave të marra sipas moshës, tregon në përfundimin se numri më i madh i personave, 397, i cili përfaqëson 60 përqind të numrit të përgjithshëm të personave të paregjistruar janë fëmijë nën 18 vjeç. Sipas Zyrës, numri më i madh i personave që plotësuan pyetësorin dhe deklaruan përkatësinë e tyre etnike ishin romë – 428, shqiptarë – 88, turq – 20, boshnjakë – 3, serbë – 2 dhe një person nga bashkësia etnike vllahe”, shpjegoi Mustafa .
Ajo theksoi mungesën e ditëve të caktuara si pranime për personat e paregjistruar për të paraqitur një kërkesë, si dhe mungesën e stafit profesional të caktuar për këtë dhe bëri thirrje që është e nevojshme për t’i përmirësuar ato.
Rekomandimet e përgjithshme të bëra nga Avokati i Popullit janë të marrin në konsideratë mundësinë e zgjatjes së afatit për dorëzimin e aplikacioneve për regjistrim për një vit, për të zgjatur fushën e dokumentit të identifikimit, si dhe për të rregulluar çështjen e regjistrimit në regjistrin e veçantë të regjistrit të vdekur, për personat që kanë vdekur dhe për të cilët po zhvillohet një procedurë regjistrimi dhe të cilët nuk janë regjistruar ende.
“Sipas Avokatit të Popullit, shteti, përmes institucioneve, duhet të marrë plotësisht përgjegjësinë për identifikimin, regjistrimin dhe përfshirjen e personave të padukshëm ligjërisht në sistem. Për të zgjidhur problemin me persona të paregjistruar dhe fëmijë në një mënyrë sistematike, përgjithmonë, duke respektuar konventat ndërkombëtare dhe rregulloret e brendshme”, përfundoi Mustafa.
Për qëllimet e hulumtimit, u përgatitën pyetësorë të cilët iu dorëzuan Zyrës së Regjistrimit kompetent, si dhe disa prej organizatave të shoqërisë civile, që ishin të vetëdijshëm se ata kanë punuar për këtë çështje me persona të paregjistruar për shumë vite dhe një analizë e legjislacioni është bërë, si me ndërkombëtarë, ashtu edhe vendas me theks të veçantë në atë që rregullohet me Ligjin për Personat e Regjistruar në Regjistrin e Lindjeve.
