CIVIL Media: Si koordinator kombëtar për integrimin në BE, deri ku është Maqedonia e Veriut në procesin e integrimit, cilat janë detyrat urgjente dhe a është i mundur zbatimi i tyre në kushte të pandemisë? Me cilat burimesh disponon Qeveria për momentin?
- Fillimi i negociatave për anëtarësimin në BE është vërtet një punë e madhe për Maqedoninë Veriore, të cilën ne e kemi pritur për një kohë të gjatë dhe për të cilën kemi punuar në mënyrë aktive, për zgjidhjen e çështjeve madhore dhe marrjen e vendimeve të vështira për fusha të caktuara. Sidoqoftë, është shumë e rëndësishme ajo që ndodhi në 26 mars dhe çfarë mund të bëjmë për t’u përgatitur për fillimin e negociatave. Natyrisht, situata me përhapjen dhe betejën me virusin KOVID-19 në një farë mënyre dikton ritmin e punës në të gjitha politikat e tjera, dhe kështu është në integrimet evropiane. Ne kemi filluar përgatitjet për fillimin e negociatave, në atë kornizë negociatash, këto ditë kemi një komunikim intensiv me kolegët tanë nga Brukseli, sepse ai kornizë bisedimesh po bëhet në koordinim midis qeverisë sonë dhe Komisionit Evropian dhe më tej fytyrën tjetër dhe vendeve anëtare. Unë mendoj se është e rëndësishme të themi se ne jemi gati për këtë proces, sepse kemi kaluar shqyrtimin teknik ose shpjegues me Komisionin Evropian për të gjithë 33 kapitujt dhe tani do t’i organizojmë ato praktikisht në grupime sipas metodologjisë së re të BE-së dhe do të prisja diku në fillim të qershorit. tashmë keni një draft të kornizës së bisedimeve që do të fillojë të diskutohet me Shtetet Anëtare dhe i cili do të jetë baza për fillimin zyrtar të negociatave qoftë gjatë verës ose vjeshtës.
- Do të varet nga dinamika e koronavirusit, por natyrisht nga mënyra sesi përgatitemi. Ne jemi të kënaqur që Komisioni Evropian dhe Bashkimi nuk na kanë harruar në këto momente dhe se puna vazhdon sa më normalisht dhe rregullisht në këto kushte, por nuk ka ndalur, as në aspektin e koordinimit të ndihmës që marrim nga BE, dhe as përsa i përket koordinimit në fillim të negociatave dhe ne kemi një kornizë ligjore të gatshme dhe njerëzit në institucione, natyrisht që jemi në koordinim të vazhdueshëm me shoqërinë civile, ekspertë nga publiku akademik, por edhe me ekspertë nga praktika – kompani, dhoma tregtare, instinkte të ndryshme Ne jemi duke punuar në një zonë të veçantë, kështu që po bëjmë përgatitjet, disa prej tyre janë përfunduar dhe ne jemi të gatshëm si institucione dhe si shtet për të filluar negociatat dhe këtë proces që e kemi pritur për një kohë të gjatë. Si shoqëri, unë mendoj se edhe më shumë sepse ata kanë pritur për një kohë të gjatë, ne jemi ndërgjegjësuar se çfarë do të thotë të jesh brenda dhe çfarë do të thotë të jesh jashtë BE-së. Fatkeqësisht, kemi pasur një periudhë të vështirë prej 11 vitesh vonesë, gjatë regjimit të Gruevskit, i cili për fat të mirë me punë intensive ne kompensuam në një pjesë të madhe në këto tre vjet.
- CIVIL Media: A është shoqëria maqedonase e gatshme të përvetësojë dhe praktikojë vlerat evropiane? Ku jemi më të dobët dhe ku jemi më të fortë?
- Unë mendoj se kjo është pyetja e duhur në këtë moment që imponohet me fillimin e negociatave të anëtarësimit. Duhet të them që kjo është arsyeja pse ne si Qeveri insistojmë që shoqëria civile të përfshihet në procesin e negociatave pikërisht sepse lufta për vlera nuk është e thjeshtë dhe ne kemi nevojë për aleatë që do të qëndrojnë pranë vlerave dhe t’i luftojnë ato. të përfshihen në institucione dhe rregullat që zbatohen në të gjitha fushat. Duhet të pranoj që përmes këtij shqyrtimi të 33 kapitujve kemi mësuar shumë për vlerat, por edhe për zbatimin e tyre praktik përmes politikave të BE-së, sepse në nivelin evropian ata kujdesen që asnjë prej atyre vlerave të mos mbetet thjesht në letër apo të varet në ajri, por për të gjetur formën e tij konkrete në jetën e përditshme të qytetarëve dhe institucioneve. Kështu që unë mendoj se jemi gati për të filluar, padyshim që jemi gati për ta përfunduar, do të jetë një proces që do të zgjasë disa vite, siç ka në të gjitha vendet që janë anëtarësuar në BE, por mendoj se ne jemi të gatshëm ta fillojmë atë proces. dhe të jesh i vetëdijshëm se ky është një proces që kërkon shumë përkushtim, përkushtim dhe sakrificë. Sigurisht, do të ketë përfitime, përfitime dhe para, por kjo vjen së bashku me zbatimin e standardeve dhe vlerave. Ne duhet të vendosim pa hezitim se ku i përkasim, në cilin grup shtetesh, që janë aleatët tanë dhe me kë dëshirojmë të ndërtojmë një shtet të përbashkët. Nëse këto janë shtetet anëtare të BE-së, ai shkon nën disa rregulla.
- Unë mendoj se është shumë e rëndësishme të themi që ne sigurisht që kemi zona ku jemi mjaft të fortë, kemi bërë shumë për sa i përket vlerave demokratike, ne kemi filluar të zbulojmë flluskën në fushën e drejtësisë dhe këtu do të duhet të vazhdojmë, por kemi diçka për të të themi, ne kemi praktika të mira në zgjidhjen e mosmarrëveshjeve bilaterale me fqinjët gjithashtu. Brenda atyre politikave specifike, mund të them që kemi performancë të shkëlqyeshme në disa institucione si Zyra e Statistikave, Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë, Administrata Doganore, Ministria e Financave, të cilat gjithmonë kanë marrë vetëm lavdërime gjatë kësaj periudhe. Unë veçova disa, por ka edhe të tjerë. Ato fusha që janë shumë të vështira gjatë zbatimit, standardet dhe negociatat e BE-së janë bujqësia, mjedisi, ku e dimë se kemi nevojë për shumë angazhim, por edhe ato katër liri nga tregu i përbashkët, siç është lëvizja e lirë e mallrave dhe shërbimeve, kapitali dhe njerëzit. , kemi akoma shumë punë për të bërë këtu, por mund të them që kemi pjesë dhe fusha ku vërtet jemi të harmonizuar mirë dhe mund të mburremi dhe të sillemi në të njëjtin nivel me vendet negociuese, si Mali i Zi, Serbia, etj … Jo Unë mendoj se jemi të papjekur për të filluar, kemi diçka për të ofruar, gjëja më e rëndësishme është të kemi një vullnet të fortë politik dhe të kemi një forcë shoqërore që do t’i shtyjë gjërat përpara, sepse është e qartë, deri më tani ka dalë që për fat të keq shoqëria jonë është e përçarë dhe ne kemi forca që duan që shteti të ecë përpara dhe të jetë integrohet në këto sisteme vlerash dhe ne kemi forca që duan që shteti të qëndrojë jashtë atyre sistemeve të vlerave në mënyrë që ata të mund të përfitojnë politikisht dhe të konservojnë shoqërinë në izolim. Ende jemi përballë betejave, por drejtimi është i duhuri.
- Duke thënë të gjitha këto, njoftimi që kemi dëgjuar në disa raste nga deklaratat e liderit të LSDM-së, Zoran Zaev, se ai pret që negociatat të zgjasin rreth 6 vjet, është se vlerësimi juaj, se është një kornizë realiste, duke pasur parasysh këtë cfare na tha ai?
- Është mosmirënjohëse të parashikosh. Parashikimet në rastin e Serbisë dhe Malit të Zi shkonin nga 6 deri në 7 vjet, kështu që për 8 vjet tani ata kanë qenë duke negociuar dhe nuk do të shkojnë askund. Por unë do të thoja që varet shumë nga mënyra sesi ne, si një vend kandidat, do të pozicionohemi. Nëse e vendosim veten si më parë, pasi këto tre vjet nuk është aspak joreale për 6 vjet që të përfundojmë pjesën më të madhe të negociatave. Nëse kemi një intensitet të mirë të negociatave dhe zbatimit, ne do të jemi në gjendje të themi në 6 vjet se kemi përfunduar pjesën më të madhe të negociatave. Sigurisht, do të ketë një periudhë prej një ose dy viteve të negociatave të ratifikimit, siç ishte rasti me NATO-n, marrëveshjen e pranimit, por them që 7 deri në 8 vjet është një kornizë e vërtetë për anëtarësim, por është vetëm një mundësi dhe një kornizë. Duhet ta përdorim atë kornizë. Unë mendoj se do ta gjejmë veten në dyert e hapura të BE-së, unë mund të lavdëroj vetëm Komisionin e ri Evropian në atë zonë, shpresoj se ata do të vazhdojnë kështu dhe që ata vërtet do të jenë në detyrë, sepse pa një partneritet nga ajo anë, ne vështirë se do të kemi mundësi ne mbështetemi në hapa të shpejtë përpara. Farë është e rëndësishme të thuhet në këtë pjesë, nëse hedhim hapat me guxim, me përgjegjësi dhe me rezultate konkrete, atëherë do të jetë shumë e vështirë për dikë që të na thotë jo dhe të mos vonojë shumë gjatë për anëtarësim. Mënyra më e mirë për të bërë presion ndaj shteteve anëtare për të marrë vendime pozitive është rezultati ynë i mirë në transformimin e shtetit dhe sjelljen e lajmeve të mira dhe pozitive se si t’i zgjidhim problemet tona. Pra, besoj se është e mundur të përfundosh një pjesë serioze dhe thelbësore të negociatave në gjashtë vjet.
Bisedën e realizoi Xhabir Deralla
Montazhi: Arian Mehmeti
