Rënia e PBB-së në tremujorin e parë pritej në kushtet e valës së tretë të Covid 19 dhe të dhënat për tremujorin e dytë tregojnë sinjale pozitive, tha Komiteti i Politikës Operative Monetare të Bankës Popullore, zhvillimet në tregjet financiare ndërkombëtare dhe të brendshme dhe treguesit e ekonomisë së brendshme në kontekstin e qëndrimit të politikës monetare dhe me të cilin u vendos që të mbahet norma e interesit për bonot e thesarit në 1.25 përqind.
Në deklaratën e Bankës Kombëtare thuhet se në seancën e mbajtur dje, u vendos që të mbahej e pandryshuar norma bazë e interesit, në nivelin 1.25 përqind, në mënyrë që politika monetare të mbetet e relaksuar.
– Duke marrë në konsideratë lehtësimin tashmë në Mars 2021, ndërsa paqartësia dhe rreziqet në lidhje me pandeminë ende ekzistojnë, në këtë seancë u vendos që të mbahej norma e interesit për bonot e BQ-së në nivelin aktual, i cili u vlerësua si i përshtatshëm për ekonominë aktuale dhe kushtet financiare. Ulja e normës bazë të interesit deri më tani, si dhe ulja e konsiderueshme e shumës së ofruar të bonove të thesarit, kontribuan në rritjen e likuiditetit të sistemit bankar dhe mbështetjen e flukseve të kredisë në ekonomi. Seanca konfirmoi se likuiditeti i përgjithshëm i lëshuar përmes instrumentit kryesor të Bankës Kombëtare që nga fillimi i pandemisë është adekuat, dhe u vendos që në ankand të mbahet sot për të ofruar bono thesari në vlerë të pandryshuar prej 10 miliardë denarë, thuhet në deklaratë.
Shtohet se sipas treguesve më të fundit të disponueshëm makroekonomikë për aktivitetin ekonomik, prodhimi i brendshëm bruto në tremujorin e parë të vitit 2021 regjistroi një rënie reale prej 1.9 përqind mbi bazë vjetore, në mes të një vale të tretë të covid-19 që ndikoi negativisht në dinamikën e rimëkëmbjen ekonomike. Një dinamikë e tillë e aktivitetit ekonomik në tremujorin e parë, sipas Bankës Kombëtare, pritej brenda ciklit të parashikimit të prillit. Të dhënat aktualisht të disponueshme me frekuencë të lartë për tremujorin e dytë të vitit 2021 janë të kufizuara në një kuptim më të plotë të situatës, por tregojnë për sinjale pozitive në përputhje me stabilizimin e valës së tretë të pandemisë dhe imunizimin e filluar në vend. Ata theksojnë se të dhënat për muajin prill tregojnë një përshpejtim të ndjeshëm të rritjes reale vjetore të xhiros në tregtinë totale dhe prodhimin industrial, kryesisht për shkak të bazës së ulët të krahasimit, e cila lidhet me masat e rrepta të futura për të parandaluar përhapjen e covid-19 në këtë periudhë të vitit të kaluar.
Lidhur me lëvizjet e inflacionit, ata vlerësojnë se rritja vjetore e çmimeve në periudhën Prill – Maj 2021 është 2.9 përqind dhe është në përputhje me pritjet sipas parashikimeve të Prillit të Bankës Kombëtare. – Lidhur me lëvizjet e pritshme në çmimet e importit, rishikimet e fundit janë në një drejtim rritës. Pasiguria në lidhje me lëvizjen e çmimeve botërore të produkteve primare në periudhën tjetër është veçanërisht e theksuar, në përputhje me efektet e pasigurta ekonomike që lidhen me pandeminë dhe perspektivat për t’u marrë me të, sipas Bankës Kombëtare.
Rezervat valutore ruhen në nivelin e duhur dhe në zonën e sigurt dhe në fund të vitit Maj 2021 ato rriten krahasuar me situatën në fund të tremujorit të parë. Lidhur me të dhënat e disponueshme nga sektori i jashtëm për tremujorin e dytë të vitit 2021, të dhënat për muajin prill tregojnë një zgjerim të deficitit tregtar, i cili është pak më i lartë se sa pritej për tremujorin e dytë të vitit, por periudha e vlerësimit është shumë e shkurtër për tu arritur konkluzione më të besueshme nga Banka Kombëtare dhe shtoni se sipas të dhënave më të fundit mbi operacionet e këmbimit, flukset hyrëse neto të realizuara janë pak më të larta se sa pritej për tremujorin e dytë të vitit 2021. Ecuritë në bilancin e pagesave për tremujorin e parë të vitit 2021 janë në përputhje me pritjet sipas parashikimit të prillit.
Brenda sektorit monetar, sipas të dhënave fillestare për muajin maj, vazhdon rritja vjetore e depozitave dhe kredive, me dinamikë pak më të shpejtë krahasuar me parashikimin e prillit.
– Në periudhën ndërmjet dy sesioneve të Komitetit, likuiditeti i sistemit bankar në monedhën vendase u rrit më tej, i cili përveç realizimit të shpenzimeve të rregullta të buxhetit, kontribuoi në zbatimin e paketës së gjashtë të masave fiskale për të ringjallur ekonominë nga efektet anësore të pandemisë. Në rrethana të tilla, bankat kishin një nevojë relativisht të ulët për të tregtuar mjete likuide afatshkurtra në denarë në tregjet e parave. Rimëkëmbja graduale e aktivitetit ekonomik në vend në maj kontribuoi në rritjen e nevojës për valutë të huaj nga sektori i korporatave, por edhe furnizimin më të lartë mujor neto të valutës së huaj nga individët në tregun e këmbimit valutor, nga marsi i vitit 2020 e në vazhdim. Bankat plotësuan kërkesën neto për valutë të huaj nga klientët nga mjetet e tyre në valutë, për shkak të së cilës Banka Kombëtare nuk kishte ndërhyrje në tregun e këmbimit valutor, thuhet në deklaratë.
Ata tregojnë se në seancën e Komitetit u konkludua se lëvizjet në parametrat bazë makroekonomikë janë brenda pritjeve për tani, por që pasiguria dhe rreziqet e pandemisë të shkaktuara nga covid-19 ende ekzistojnë dhe se Banka Kombëtare do të ndjekë nga afër trendet në periudhën e ardhshme, rreziqet e mundshme.
