Agjencia për ushtrimin e të drejtave të komuniteteve disa herë në vit, veçanërisht Ministrisë së shoqërisë së informacionit, bazuar në forumet tona pjesëmarrëse, të cilat janë një lloj dialogu midis të gjitha institucioneve dhe sektorit kritik të OJQ-ve, ka lëshuar disa rekomandime për të ndryshuar situata me balancuesin” tha Xhelo Hoxhiq nga Agjencia për ushtrimin e të drejtave të komuniteteve në panelin e diskutimit të CIVILit “Barazia, mosdiskriminimi dhe multikulturalizmi në Maqedoninë e Veriut: Gjendje, sfida dhe perspektiva “.
Pajtohem që vendi ynë ka nevojë për politika të diskriminimit pozitiv, por diskriminimi pozitiv nuk duhet të rritet në atë që quhet diskriminim i pastër. E drejta për përfaqësim të drejtë dhe adekuat buron nga Marrëveshja kornizë dhe ky parim është shumë i rëndësishëm për shoqërinë tonë sepse ne nuk e kemi arritur atë pikë 70 vjet të tëra kështu që nuk do ta nënvlerësoja aspak. Mendoj se është një nga elementët kryesorë kohezivë në shoqërinë tonë.
Por balancuesi si një mjet, për fat të keq është një mjet fatkeq që diskriminon më shumë sesa ndihmon, dhe unë jam dëshmitar që numrat korrigjohen në një kuptim pozitiv, por natyrisht që shkon shumë ngadalë, dhe natyrisht balancuesi siç është sot, më shumë krijon një histori negative, në vend se të ndihmojë për të arritur një përfaqësim të drejtë. Pra, ne duhet të gjejmë një mënyrë në të cilën, për të arritur një periudhë afatmesme, sepse nuk mund të bëhet brenda natës. Për fat të keq kemi humbur shumë vite më parë, për të arritur në pikën ku administrata jonë publike do të përfaqësohet në mënyrë të drejtë dhe adekuate. Ne gjithashtu kishim një përgjigje që Ministria e shoqërisë së informacionit, atëherë Ministër ishte Z. Mançevski, e cila miratoi atë rekomandim, por disi ngeci në gjetjen e një momenti të ri në atë pjesë.
U përmend pandemia dhe ai realitet i ri, Mersiha nga njëra anë tha se pandemia vetë tërhoqi një vijë dhe nuk na ktheu në të njëjtin rend, por unë do të doja të theksoja se të gjitha krizat të mëdha, qoftë sociale, globale, gjithmonë ndjehen më së shumti, dhe zakonisht u bëjnë dëm atyre që janë më të margjinalizuar dhe më të ndjeshëm ndaj çdo ndryshimi. Nga njëra anë, shoqëria në vendin tonë arriti të përgjigjet me politika solidariteti, por nga ana tjetër, fakti është se pandemia vetë arriti të bënte ato ndryshime të diskriminimit, veçanërisht ndaj atyre që janë më të prekshëm, dhe që diskriminimi nuk është gjithmonë etnik, shpesh është gjinor dhe shpesh prek më të varfrit, ata me aftësi të kufizuara, etj. Ekzistojnë lloje të ndryshme të diskriminimit brenda vetë kampeve etnike. Pra, nga ai dimension duhet të shihet që fatkeqësisht ka mbetur shumë punë në ato fusha.
Ne kishim një takim shumë konstruktiv me drejtorin në atë pjesë. Ajo që më së shumti mungon në ato redaksi është personeli dhe shërbimi publik kërkon që të lejohen punësime sepse kanë mjete, sepse nuk mund të jetë një redaksi në gjuhën rome me një nëpunës. Në atë pjesë, stafi është më problematiku, dhe ja një apel për të bërë më në fund përpjekje nga të gjithë aktorët në shoqëri në mënyrë që shërbimi publik të marrë staf cilësor në fushën e punësimit në të gjitha redaksitë e komuniteteve. Por sipas pyetjes tuaj, unë dua të fol për një nevojë nga një kënd tjetër. Nëse e fik shërbimin publik, me të gjitha sfidat në punë, ne me të vërtetë, pra mediat e tjera, nuk mund të themi se ato përmbushin atë element multietnik, pra programet gjuhësore të dy komuniteteve më të shumta, në një farë mënyre janë programe që krijohen për vetveten. Hapësira mediatike kërkon një sfidë për të krijuar një program dhe në të njëri mëson për tjetrin. Dhe nëse bëhet një shfaqje për të folur për një komunitet të caktuar etnik, nuk është e nevojshme të thuhet se komuniteti boshnjak shikon vetëm shfaqje për komunitetin boshnjak, por përkundrazi, ajo shfaqje duhet të shihet nga të gjithë të tjerët. Dhe anasjelltas. Komuniteti boshnjak duhet të shikojë shfaqje cilësore dhe të mësojë diçka nga kultura e të tjerëve.
Ekziston edhe sfida që Republika e Maqedonisë së Veriut është një treg i vogël mediatik, dhe se posaçërisht mediat private janë në një garë për shikueshmëri dhe pjesë të tortës mediatike dhe këtu ai moment harrohet lehtë. Momenti i dytë është në programet informative, me karakter informues. Kurdoherë që raportohen çështje të caktuara, ne shohim që shumë shpesh ka gabime serioze kur raportohet për komunitetet e vogla në atë zonë. Thjesht, gara për lajme të shpejta, gara për të prodhuar lajme të shpejta, shumë shpesh i vë gazetarin dhe mediat në një situatë të vështirë pa e kuptuar kontekstin etnik, shoqëror, lokal të një komuniteti të veçantë, qoftë ai etnik, lokal, etj. Këto janë sfida që mendoj se do të vijë koha për ti debatuar shumë shpejt kur situata me pandeminë do të normalizohet.
Ne jemi me fat që Maqedonia është një shoqëri multikulturore dhe që shumë njerëz kanë mësuar si ne qysh të vegjël gjatë procesit të rritjes, kështu që ne nuk e ndiejmë këtë mungesë në media. Por për personat e përfshirë profesionalisht në monitorime dhe programe mediatike, veçanërisht në televizionet private, do të zbuloni se kanë një problem serioz. Ne kemi disa përpjekje për televizione private që prodhojnë programe si në shqip ashtu edhe në maqedonisht. Unë shpresoj se do të ketë media elektronike dhe të zakonshme që do të prodhojnë programe për komunitetet e vogla.
Irena Kërxhiq
kamera: Atanas Petrovski
montazhi: Arian Mehmeti
fotografia: Biljana Jordanovska
