Bllokimi i cilit do vend kandidat për në BE nuk bëhet në bazë të historisë dhe identitetit, por në bazë të arritjeve, siç është zbatimi i legjislacionit evropian dhe arritja e standardeve evropiane. Bullgaria e fut historinë në procesin e zgjerimit, që do ta bënte praktikisht të pamundur ose shumë të rëndë për vendet tjera ballkanike për t’u avancuar.
Këtë e deklaroi Vesela Çerneva, zëvendësdrejtoreshë e Këshillit të Evropës për politikë të jashtme (ESFR) dhe drejtoreshë e zyrës softuerike të organizatës në intervistë për “Kapital”-in bullgar.
“Ekzistojnë të paktën 11 konteste bilaterale në Ballkan. Do të ishte e rrezikshme nëse secili mund të bllokonte këdo. Kuptohet, vendet anëtare mund të kenë pohime për atë si një vend e zbaton legjislacionin evropian, si përshtatet me standardet evropiane dhe kjo është bazë për një përfundim të duhur të negociatave ose kthim në kapituj të caktuar. Poenta është se kjo nuk bëhet në bazë të historisë dhe identitetit”, thotë Çerneva.
Thekson se në Bashkimin Evropian ekziston marrëveshje se këto vende anëtare janë mbledhur në bashkësi sepse duan një të ardhme të përbashkët, e jo pasi që duan t’i zgjidhin problemet e tyre historike. Dhe kjo, thotë Çenerva, arrihet përmes kohezionit ekonomik, tregtisë dhe diplomacisë moderne.
“Bullgaria ka krijuar një imazh që kthehet nga një vend pasiv-konstruktiv në një vend pasiv-agresiv dhe në fakt shumë njerëz nuk e kuptojnë se ky dëm është shumë i vështirë për tu riparuar. Dëmet mund të bëhen brenda disa javësh, por duhen vite punë për t’i hequr ato”, thotë Çerneva.
Lidhur me prioritetet e kryesimit gjerman që Maqedonia e Veriut t’i fillojë negociatat deri në fund të vitit, Çerneva thotë se Gjermania aktualisht ka disa prioritete të tjera të mëdha.
“Padyshim, ky është një rimëkëmbje ekonomike nga kriza me Covid-19, kuadri buxhetor për shtatë vitet e ardhshme, Brexit, BE-Kinë. Të gjitha këto janë tema të gjera për të cilat nuk ka konsensus në Bashkimin Evropian. Hapja e negociatave me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë ishte në rendin e ditës pikërisht për të sinjalizuar se zgjerimi nuk ka mbaruar, por do të vazhdojë. “Ky ishte kontributi i Gjermanisë në procesin e zgjerimit, i cili ka shumë kundërshtarë në BE”, tha Çerneva.
Sipas saj, nuk ka mbaruar ende, sepse ka kohë deri në fund të vitit.
“Afati që u dha dje ishte pak artificial. Deri në fund të vitit mund të ketë edhe një tentim tjetër, por sinqerisht thënë shanset nuk janë shumë optimiste. Nuk mund ta imagjinoj që Portugalia merret me zgjerimin e BE-së ndaj Ballkanit Perëndimor. Ndoshta Sllovenia, për të cilën ndoshta do të jetë më e vështirë”, thotë Çerneva.
Sipas saj, ky është një hap prapa për të gjithë rajonin, ndërsa Republika e Maqedonisë së Veriut kishte arsyet më të mëdha për të pritur inkurajim nga Unioni, veçanërisht pasi Zaev e fitoi mandatin e tij të dytë me premtimin e integrimit më të shpejtë dhe më të shpejtë Evropian. Ai po zhbllokon rrugën evropiane të Maqedonisë së Veriut.
“Alternativa atje është kthimi i sundimit të VMRO-DPMNE-së, e cila sigurisht do të shkojë në një rrjedhë tjetër – në dobi të Rusisë dhe forcave retrogradë në rajon”, tha Çerneva.
Thekson se duhet të bëhet me dije se çmimin politik që Bullgaria do ta paguajë do të jetë shumë i madh nga përfitimet për çdo fuqi të jashtme.
“Në këtë fazë, nuk shoh se kemi përfituar ndonjë përfitim nga politika e jashtme. E vetmja gjë që shoh është se kemi derdhur mbështetje zgjedhore për Krasimir Karakaçanov. Nuk e di pse kjo duhet të jetë një përparësi e politikës së jashtme bullgare. Gjithkush ka politikë të brendshme dhe partnerët tanë e shohin rastin vendor politik, por megjithatë udhëheqja është kjo: të jeni në një pozitë të tillë për të vendosur se cili është prioriteti juaj në fund dhe në çfarë mase do t’i vendosni interesat e një partie të vogël nacionaliste kundër interesit të madh evropian”, nënvizoi Çerneva.
Thekson se nëse Qeveria ka filluar punë serioze diplomatike ose çfarëdo ekonomike, kulturore, arsimore me shtetasit e Maqedonisë së Veriut në vitin e fundit, kjo nuk do të kishte ndodhur, ndërsa me këtë edhe ndikimi i Karakaçanov ndaj kësaj çështje nuk do të jetë aq e madhe.
